سکته مغزی چیست؟ از علائم تا درمان

سکته مغزی زمانی اتفاق می‌افتد که جریان خون در بخشی از مغز با مشکل مواجه شود. مسدود شدن رگ‌های خونی یا خونریزی آن‌ها در مغز باعث بروز سکته مغزی خواهد شد. این مسئله یک وضعیت اورژانسی تهدیده کننده‌ی زندگی است که هر ثانیه از آن اهمیت دارد و برای جلوگیری از آسیب‌های جبران‌ناپذیر یا مرگ، باید فورا به آن رسیدگی کرد. هرچه سکته مغزی سریع‌تر درمان شود، احتمال بهبودی بیمار بدون ناتوانی بیشتر می‌شود.

برای تشخیص سریع، علائم قبل از سکته مغزی را دنبال کنید و سریع (FAST) عمل کنید:

• از دست دادن تعادل
• از دست دادن ناگهانی بینایی یک یا هر دو چشم یا دوبینی
• افتادگی یک یا هر دو طرف صورت به منظور بررسی نشانه ضعف یا فلج عضله آن
• توانایی بالا بردن دستان و تکان دادن آن‌ها برای بررسی ضعف عضلات بخصوص در یک طرف بدن
• از دست دادن توانایی تکلم یا به کاربردن کلمات توهین‌آمیز و نامناسب

در صورت داشتن نشانه‌های فوق، فورا با اورژانس تماس بگیرید و به یاد داشته باشید چه زمانی علائم شروع شده است. گفتن زمان شروع علائم به پزشک، او را در درمان بهتر بیمار کمک خواهد کرد.

چه کسانی دچار حمله سکته می‌شوند؟

هرکس ممکن است دچار سکته مغزی شود، از کودکان گرفته تا بزرگسالان. اما بعضی از افراد بیشتر در معرض خطر حمله هستند. سکته مغزی در سنین بالاتر شایع‌تر است، به طوری که حدود دو سوم سکته‌ها در افراد بالای 65 سال اتفاق می‌افتد. همچنین شرایط پزشکی خاصی مانند فشار خون بالا، کلسترول بالا، دیابت نوع 2 و افرادی که سابقه سکته و حملات قلبی دارند یا ریتم قلب آن‌ها نامنظم است نیز، در خطر هستند و باید تحت مراقبت باشند.

آیا سکته مغزی شایع است؟

در سراسر جهان سکته مغزی رتبه دوم در میان علل اصلی مرگ و میر را دارد و یکی از دلایل اصلی ناتوانی می‌باشد. بنابراین بسیار مهم است که چنانچه فرد دچار بیماری‌های زمینه‌ای است حتما دارو مصرف کند و تحت نظر پزشک قرار بگیرد. اگر علائم سکته را در افراد مشاهده کردید فورا با اورژانس تماس بگیرید.

مقاله پیشنهادی: ۱۰ مورد از مهم‌ترین وظایف پرستار بیمار در منزل تهران

علائم سکته مغزی خفیف تا شدید

بخش‌های مختلف مغز توانایی‌‌های متفاوتی را کنترل می‌کنند. بنابراین علائم سکته مغزی با توجه به نواحی آسیب دیده متغیر است. اگر سکته در بخشی از مغز که ماهیچه‌های صورت و دهان را کنترل می‌کند، اتفاق بیفتد؛ بیمار کنترل صحبت کردن را از دست می‌دهد یا از کلمات توهین‌آمیز استفاده می‌کند.

• در هنگام سکته ممکن است فرد یک یا چند نشانه‌ از موارد زیر را داشته باشد:
• ضعف یا فلج یک طرف صورت
• از دست دادن توانایی صحبت کردن
• از دست دادن کنترل ماهیچه‌های یک طرف صورت
• از دست دادن ناگهانی یک یا چند حواس (بینایی، شنوایی، بویایی، چشایی و لامسه)
• تاری یا دوبینی
• از دست دادن تعادل یا هماهنگی دست و پا
• سرگیجه یا تهوع و استفراغ
• سفتی گردن
• بی‌ثباتی عاطفی و تغییر شخصیت
• گیجی یا آشفتگی
• تشنج
• از دست دادن حافظه
• سردرد خفیف تا شدید
• از حال رفتن
• بیهوشی و کما

آیا سکته مغزی درمان می شود؟

درمان سکته مغزی به عوامل مختلفی بستگی دارد. مهم ترین عامل در تعیین درمان این است که فرد دچار چه نوع سکته‌ای شده باشد.

سکته ایسکمیک یا گذرا: در سکته‌های ایسکمیک یا سکته کوچک علائم پس از چند دقیقه از بین می‌رود. اولویت اصلی بازگرداندن گردش خون به نواحی آسیب دیده مغز است. در اینجا سرعت در کمک به بیمار بسیار مهم است. اگر گردش خون سریع اتفاق بیفتد، ممکن است از آسیب‌های دائمی جلوگیری کند و از عوارض جانبی تا حدودی پیشگیری کند. بازگرداندن گردش خون توسط پزشک و معمولا به وسیله دارویی به نام ترومبولیتیک انجام می‌شود.

سکته هموراژیک: این نوع سکته در اثر پارگی یا نشت رگ‌های خونی در مغز رخ می‌دهد و درمان آن به محل و شدت خونریزی بستگی دارد. کاهش فشار خون اولویت اصلی است زیرا میزان خونریزی را کاهش می‌دهد و از مشکلات بیشتر جلوگیری می‌کند. گاهی اوقات جراحی به منظور کاهش فشار خون انباشه روی مغز توسط پزشک متخصص انجام می‌شود.

سخن آخر

سکته مغزی اغلب اوقات برای افراد سالمند اتفاق می‌افتد اما ممکن است جوانان را هم درگیر کند. مراقبت و پرستاری مناسب از بیمار سکته مغزی در کنترل و جلوگیری از آسیب‌های بیشتر نقش بسیار مهمی دارد. نگهداری از این عزیزان در منزل باید تحت نظر پزشک و پرستار با تجربه و حرفه‌ای صورت گیرد. خدمات پرستاری فرشته هما با سال‌ها تجربه در زمینه خدمات پرستاری و با رضایت مشتریان در این امر مهم شما را یاری خواهد کرد.