وظایف مهم مراقب سالمند در منزل
بهمن ۱۸, ۱۴۰۲
پوکی استخوان در سالمندان – از پیشگیری تا درمان
بهمن ۱۸, ۱۴۰۲
سن، ژنتیک و جنسیت عواملی هستند که احتمال بروز یک یا چند نوع از بیماری های شایع سالمندان را بالا می‌برند. بر اساس تحقیقات NCOA، حدود ۹۴ درصد از بزرگسالان بالای ۶۰ سال حداقل مبتلا به یک بیماری مزمن و حدود ۷۸ درصد از آن‌ها مبتلا به دو یا چند بیماری هستند. چاقی و اضافه وزن حدود ۴۲ درصد از بزرگسالان را درگیر می‌کند که می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی، دیابت نوع دوم و سرطان را افزایش دهد.
احتمالا والدین یا پدربزرگ و مادربزرگ و حتی خودتان در این شرایط به سر می‌برید. ممکن است سوال شما این باشد که آیا می‌توان برای جلوگیری از شیوع یک بیماری مزمن کاری انجام داد یا می‌توان این شرایط را مدیریت کرد؟ پاسخ بله است.
شماره ۱۰: بیماری انسداد مزمن ریه (COPD) یکی از انواع بیماری‌های شایع سالمندان
بیماری انسداد مزمن ریه یکی از انواع بیماری‌های ریوی است که نفس کشیدن را دشوار می‌کند و باعث تنگی نفس، سرفه و گرفتگی قفسه سینه می‌شود.
اقداماتی که برای مدیریت آن می‌توان انجام داد:
- ترک کردن سیگار
- دوری کردن از دودهای دست دوم، دودهای شیمیایی و گرد و غبار
- دریافت واکسن آنفولانزا و ذات‌الریه
- پیروی از دستورات پزشک
شماره ۹: بیماری آلزایمر و زوال عقل یکی از انواع بیماری های مغزی سالمندان
بیماری آلزایمر نوع خاصی از زوال عقل است که نزدیک به ۱۲ درصد از افراد مسن به دلیل ابتلا به آن یا انواع دیگر زوال عقل تحت درمان هستند. در این وضعیت بیمار حافظه خود را دست می‌دهد و امکان فکر کردن یا حل مشکلات ساده را ندارد تا جایی که در انجام فعالیت‌های روزانه او اختلال ایجاد می‌شود. زوال عقل بخش طبیعی پیر شدن نیست و در اثر تغییراتی در مغز در طول زمان ایجاد می‌شود. سن، سابقه خانوادگی و ژنتیک در ابتلا به آلزایمر نقش مهمی دارند.
اقدامات مفید برای مدیریت و جلوگیری از آلزایمر:
- ورزش: فعالیت ورزشی نه تنها برای قلب، بلکه برای مغز هم عالی است.
- خواب: داشتن حداقل ۷ ساعت خواب شبانه بسیار مهم است.
- رژیم غذایی: غذاهای مفید بخورید. تحقیقات نشان می‌دهد که بعضی از غذاها می‌تواند روی مغز تاثیر منفی بگذارد.
شماره ۸: افسردگی در سالمندان
۱۶ درصد از افراد مسن به دنبال افسردگی یا بیماری های روانی شایع در سالمندان هستند. افسردگی باعث احساس مداوم غم، بدبینی، ناامیدی، خستگی، کم اشتهایی، مشکل در تصمیم‌گیری و … می‌شود. این بیماری قابل درمان است و بخشی از پیری نیست.
اقدامات مفید برای کمک به افسردگی در سالمندان:
- مدیریت استرس با انجام فعالیت‌های مورد علاقه، ورزش و معاشرت با دوستان و خانواده
- رژیم غذایی سالم دارای مواد مغذی بالا و عدم مصرف الکل، کافئین، شیرین کننده‌های مصنوعی و غذاهای فرآوری شده
- ورزش روتین که سبب بهبودی خلق و خوی فرد، ترشح اندورفین، احساس خوب و افزایش اعتماد به نفس می‌شود.
- مشورت با پزشک در صورت تجربه هریک از علائم افسردگی و استفاده از داروهای ضدافسردگی یا روان‌درمانی
شماره ۷: نارسایی قلبی در سالمندان
حدود ۵ درصد از افراد مسن برای نارسایی قلبی تحت درمان قرار می‌گیرند. در این وضعیت قلب نمی‌تواند به اندازه کافی خون و اکسیژن به همه‌ی اندام‌های بدن برساند. قلب ممکن است بزرگ شود و توده عضلانی بیشتری ایجاد کند یا سریعتر پمپاژ کند تا نیازهای بدن را برآورده کند. در این وضعیت فرد احساس خستگی، سبکی سر، حالت تهوع، گیجی یا بی‌اشتهایی را تجربه می‌کند.
اقدامات لازم برای پیشگیری یا کاهش علائم نارسایی قلبی:
به طور مرتب توسط پزشک عمومی ویزیت شوید، بهترین پیشگیری پیروی از توصیه‌های پزشک برای کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و فشار خون بالا است.
شماره ۶ : بیماری کلیوی مزمن در سالمندان
یکی دیگر از بیماری های شایع سالمندان بیماری کلیوی مزمن (CKD) یا کاهش عملکرد کلیه است که در طول زمان اتفاق می‌افتد. در این افراد خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی یا نارسایی کلیه افزایش پیدا می‌کند.
اقدامات لازم برای پیشگیری یا کاهش علائم بیماری کلیوی مزمن:
از ابتلا به دیابت و فشار خون بالا پیشگیری کنید زیرا بزرگترین عوامل خطر برای آسیب به کلیه هستند.
مقاله پیشنهادی:
بیماری پارکینسون چیست؟ علائم، نشانه ها، تشخیص و درمان
برای تشخیص زودهنگام و درمان به طور منظم توسط پزشک ویزیت شوید.
شماره ۵: دیابت در سالمندان
دیابت سالانه بیست و هفت درصد از سالمندان در اثر بیماری دیابت تحت درمان قرار می‌گیرند. اگر دیابت کنترل نشود می‌تواند منجر به بیماری کلیوی، بیماری قلبی و حتی نابینایی شود. در بین بیماری های شایع سالمندان امکان ابتلا به دیابت پس از ۴۵ سالگی، در افراد بیشتر می‌شود.
اقدامات مفید برای جلوگیری و مدیریت دیابت:
- پیروی از یک رژیم غذایی سالم، و نظارت بر مصرف کربوهیدرات و کالری و عدم مصرف الکل
- انجام فعالیت‌های ورزشی در طی ۵ روز هفته به مدت ۳۰ دقیقه برای کنترل سطح گلوکز خون و جلوگیری از افزایش وزن
- کاهش ۵ تا ۷ درصد از وزن بدن در صورت تشخیص پیش دیابت
شماره ۴ : بیماری ایسکمی قلبی
بیماری ایسکمی قلبی یکی از انواع بیماری‌های قلبی است که ۲۹ درصد از سالمندان برای آن تحت درمان قرار گرفته‌اند. وضعیتی که ناشی از تجمع پلاکت خون است که شریان‌های منتهی به قلب را باریک می‌کند. در این شرایط جریان خون به قلب کاهش می‌یابد و بافت قلب از دریافت اکسیژن محروم می‌شود. عوارض آن لخته شدن خون، آنژین یا حمله‌ی قلبی خواهد بود.
اقدامات مهم در صورت ابتلا به ایسکمی قلبی:
- خودداری از مصرف چربی‌های اشباع و ترانس و محدودیت مصرف شکر و نمک
- خواب کافی شبانه بین هفت تا هشت ساعت
- کنترل سطح استرس
- انجام تمرینات قلبی منظم
- عدم مصرف سیگار
- عمل به توصیه‌های پزشک
شماره ۳: آرتریت در سالمندان
التهاب مفاصل یا آرتریت حدود ۳۵ درصد از افراد مسن را درگیر می‌کند. التهاب مفاصل باعث درد و سفتی مفاصل می‌شود و در میان بیماری های شایع در سالمندان آرتریت در زنان شایع‌تر است.
اقدامات لازم برای به تاخیر انداختن یا مدیریت آرتریت:
- انجام فعالیت‌های ورزشی حداقل ۵ بار در هفته به مدت ۳۰ دقیقه، با انجام حرکات ایروبیک، تقویتی و کششی
- کنترل وزن برای کاهش فشار روی زانوها
- جلوگیری از آسیب دیدگی مفاصل
- عدم مصرف سیگار
شماره ۲: کلسترول بالا در سالمندان
کلسترول بالا زمانی رخ می‌دهد که بدن فرد دارای چربی‌های بد زیادی باشد. در این وضعیت رگ‌ها مسدود شده و منجر به بیماری قلبی می‌شود. بیش از ۵۰ درصد از افراد مسن به دلیل کلسترول بالا تحت درمان قرار می‌گیرند.
اقدامات لازم برای کنترل کلسترول بالا:
- پرهیز از مصرف سیگار و الکل
- انجام فعالیت‌های روزانه ورزشی
- کنترل وزن
- حداقل مصرف چربی‌های اشباع و ترانس
شماره ۱: فشار خون بالا در سالمندان
زمانی که قلب خون زیادی پمپاژ می‌کند اما شریان‌های باریک در برابر جریان مقاومت می‌کنند، فرد دچار فشار خون بالا می‌شود. فشار خون بالا می‌تواند باعث سایر بیماری‌های جدی مانند سکته مغزی و حملات قلبی شود. تقریبا ۶۰ درصد از افراد مسن برای این بیماری تحت درمان قرار می‌گیرند.
اقدامات مفید برای پیشگیری یا کاهش فشار خون بالا:
- کنترل وزن و کاهش آن در صورت داشتن اضافه وزن
- کنترل استرس
- محدودیت در مصرف نمک و شکر
- انجام ورزش روزانه شامل فعالیت‌های هوازی از متوسط تا شدید، تمرینات کششی و تقویت عضلات
- سنجش فشار خون به طور منظم
سخن آخر
آشنایی با نکات فوق می‌تواند از ابتلا به بیماری‌های مزمن در سالمندان عزیز پیشگیری کند، اما این به تنهایی کافی نیست. پیروی از یک برنامه سلامتی که شامل رژیم غذایی سالم و ورزش شود، شرکت در گروه‌های هم‌سن و سالان و همینطور چکاپ دوره‌ای توسط پزشک می‌تواند تا حدود زیادی از ابتلا به بیماری‌های شایع دوران سالمندی پیشگیری کند. در صورتیکه یکی از عزیزانتان نیاز به مراقبت دارد، پرستار سالمند در منزل متخصص و با تجربه در موسسه پرستاری فرشته هما می‌تواند در این زمینه شما را یاری کند.
